II Warsztaty eFontes: Call for Papers
Granice, cezury, epoki w łacińskim piśmiennictwie polskiego średniowiecza
Wprowadzenie
W dniach 2-4 grudnia 2020 r. odbędzie się w Krakowie II edycja warsztatów projektu eFontes. Elektroniczny korpus polskiej łaciny średniowiecznej realizowanego w Pracowni Łaciny Średniowiecznej Instytutu Języka Polskiego PAN. Organizowane co roku spotkania mają pogłębić naszą wiedzę o zróżnicowaniu i bogactwie łacińskiego piśmiennictwa średniowiecznej Polski, a zarazem poddać pod dyskusję specjalistów najważniejsze aspekty tworzenia korpusu polskiej łaciny średniowiecznej. Spotkania będą też okazją dla zaprezentowania samego projektu oraz poznania oczekiwań środowiska. W tym roku warsztaty organizujemy pod hasłem Granice, cezury, epoki w łacińskim piśmiennictwie polskiego średniowiecza.
Proces tworzenia korpusu wiąże się z podejmowaniem szeregu decyzji, które arbitralnie kategoryzują rzeczywistość historyczną i kulturową. Kiedy zaczyna się i kiedy kończy polskie średniowiecze? Jakie granice geograficzne wytyczyć dla łacińskiej produkcji w XIII, a jakie w XV w.? Czy dzieła Mateusza z Krakowa wiązać ze środowiskiem Krakowa, Pragi czy może Heidelbergu? Czy szeroko recypowane teksty biblijne, importowane formularze, zachodnioeuropejskie zbiory egzemplów winny znaleźć swoje miejsce w korpusie jako dokumenty recepcji kształtującej przecież uzus językowy? Jaki przyznać w nim status tekstom polsko-łacińskim, glosom, polskim czy niemieckim dokumentom? Jak i czy reprezentować skomplikowane relacje tekstu i obrazu?
Korpus eFontes nie jest jednak tylko metodologicznym wyzwaniem, gdyż może zarazem pomóc w odpowiedzi na powyższe pytania i dostarczyć nowych hipotez badawczych. Badania nad zmiennością języka i metody humanistyki cyfrowej pozwalają nam dziś bowiem na nowo zdefiniować ważkie pojęcia analityczne (takie jak „styl kancelarii” czy „praktyki piśmienne”) oraz zobiektywizować opis zróżnicowania geograficznego, chronologicznego, stylistycznego i społecznego łacińskich tekstów polskiego średniowiecza.
Do udziału w warsztatach serdecznie zapraszamy historyków, językoznawców, literaturoznawców oraz przedstawicieli innych specjalności mediewistycznych. Ze względu na charakter projektu zależy nam na referatach, których autorzy – obok rozważań szczegółowych – wskażą kwestie sporne, perspektywy badawcze oraz pytania, w odpowiedzi na które korpus może pomóc.
Tematy wystąpień
Podczas II warsztatów proponujemy pochylić się m. in. nad następującymi zagadnieniami:
- cezury, epoki, okresy historyczne w świetle analizy łacińskich tekstów
- kiedy kończy się polskie średniowiecze i jak wyraża się to w łacińskim tekście?
- jak w średniowiecznym piśmiennictwie łacińskim dają o sobie znać cezury kulturowe?
- czy polska łacina średniowieczna podlega historycznej zmianie?
- długie trwanie czy dynamika praktyk piśmiennych?
- granice geograficzne i zróżnicowanie polskiej łaciny średniowiecznej
- granice państwowe i administracyjne a granice językowe?
- geograficzne zróżnicowanie języka dokumentu łacińskiego i tekstów praktyki
- pogranicza: wpływ łaciny sąsiadów na język tekstów powstałych w Polsce
- ponadlokalne i paneuropejskie w polskiej produkcji piśmiennej
- importowane formularze, zbiory egzemplów, wokabularze: czy to polska łacina średniowieczna?
- normatywny i standaryzujący wpływ ośrodków administracji kościelnej i świeckiej na produkcję piśmienną w Polsce
- społeczna i stylistyczna wariacja tekstów
- loca scribendi a odmiany języka
- socjolekty i języki specjalne
- łacina a języki wernakularne
- status tekstu wielojęzycznego w korpusie
- jakich narzędzi potrzebujemy dla badań nad dy- i poliglosją?
- tekst i nie-tekst
- obraz w korpusie
- czy włączać odmianki tekstu do korpusu?
- graniczne przypadki tekstu: glosy, kolofony, napisy
- rozmycie granic, niepewność i nieostrość jako problemy cyfrowej mediewistyki
- metadane w korpusach historycznych: czas, miejsce, autorstwo
- zmienne granice państwowe a konstrukcja obiektu badawczego
Udział w warsztatach
Skrócone (do 100 słów) streszczenie i tytuł wystąpienia należy przesłać za pomocą poniższego formularza do 5 kwietnia 2020 r. Do 10 kwietnia zostaną Państwo poinformowani o akceptacji wystąpienia, a następnie poproszeni o przygotowanie i przesłanie rozszerzonego (do 500 słów) abstraktu.
Czas wystąpienia nie może przekroczyć 30 minut (+ 10 minut przeznaczonych na dyskusję).
Planujemy przygotowanie publikacji pokonferencyjnej oraz nagrywanie i opublikowanie zapisu wystąpień, jeśli Prelegent/ka zgodzi się na rejestrację tegoż.
Udział w warsztatach jest bezpłatny. Ze środków projektu mamy również nadzieję sfinansować koszty podróży i noclegu w Krakowie 6-8 spośród prelegentów, których referaty zostaną przyjęte.
Ważne daty
- 26 kwietnia 2020 r. termin nadsyłania skróconych abstraktów
- 4 maja 2020 r. informacja o przyjęciu referatu
- TBA termin nadsyłania artykułu do tomu pokonferencyjnego
- TBA publikacja tomu pokonferencyjnego
Kontakt
Wszelkie pytania można kierować na adres: krzysztof.nowak@ijp.pan.pl.
[DISPLAY_ULTIMATE_SOCIAL_ICONS]